Nai 2001 mihecaan ko Tangafolan miteka a patawtaw to ngangan nangra, sa i 2010 mihecaan pakokot i Lin-ho-ko to pisakasak no cengfo to salongoc no nikalatamdaw, halo iraay ho hakiya ko tatapangan no Tangafolano kalosasowalen han to konini a demak. Ano wasilen a mipo'elac ko Tangafolan a kasafinacadan, ira ko Kavalan, Ketagalan, Taokas, Pazeh, Papora, Babuza, Hoanya, Siraya ato Makatao a finacadan.
Ano doedoen ko nitilidan, nai 17 a rayray no reked a mihecaan, micongangah to cangra a misi'ayaw to pidacong ato sapalowad to salongoc no finacadan, nika, tangasa anini caho kalasawad ko Tangafolan a kasafinacadan. Ano tooren ko so'elinay a sowal, o dadacongen nangra ato palowad ko salongoc no finacadan, nika, pakomaan kita a minengneng to Tangafolan hakiya?
Anini, tala'ayaw to ko pinangan no tamdamdaw, ala mili'ay to ko kasakitakit to Yin-co-min to patelacay nangra a demak i 'a:yaw ho, o patalahekal no mita to sakalali'ay a nitahafan no kakarayan. I pala no mita Taywan, matatodongay hakiya patatekoen i 16 a finacadan no Yin-co-min-co-iingkay ko Tangafolan, o roma i papicidek han cangra patireng tono Tangafolan Yin-co-min, tangasa anini caayay ho kalacecay ko faloco'.
Itini i serangawan ato sowal ko piteselan no mita to patawtaw to ngangan no finacadan, malaheci i 2017 a mihecaan mapatireng ko rikec O rikec no sapalowad to sowal no Yincominco, mapacakat i kitakit ko sowal no finacadan, nika, nano 'aya'ayaw wataay to ko horihoran no sici to serangawan ato sowal no finacadan, ano cifaloco'loco' to kita a palowad i, caay to kafilo a mataroh ko masidayay ita a rayray ato faloco' ko harateng no rarem. Anini sa, nanay patiyolen ko ngangan niyam saan a mifilo ko kasaTangafolan a palowad to serangawan ato patireng to sowal no finacadan, araw han wata: iho ko sasi'ayawen no Tangafolan a raropayen a demak.
平埔族群從2001年開始投入正名運動,於2010年向聯合國遞狀控訴臺灣政府剝奪平埔人權,連帶使平埔族群存在及主體性也受到討論。普遍來說平埔族群分別有噶瑪蘭(Kavalan,已正名)、凱達格蘭(Ketagalan)、道卡斯(Taokas)、巴宰(Pazeh)、拍瀑拉(Papora)、巴布薩(Babuza)、洪雅(Hoanya)、西拉雅(Siraya)、馬卡道(Makatao)等族。
根據記載,平埔族自17世紀即面臨文化認同與抗爭、消失與保存的危機,但平埔族群迄今依然存在,未曾消失。持平而論,平埔族群有「族群認同」與「族群復活的權利」,但我們又如何看待平埔族群?
近代,多國陸續因歷史的錯誤,公開向原住民族道歉,這是國家民主成熟的態度,也是朝向大和解的開始。在臺灣,平埔族群是否應納入原住民委員會認定的16族或另外成立平埔原住民,到現在尚無共識。
文化和語言,是正名基本的識別和認定標準。《原住民族語言發展法》在2017年立法通過,將原住民族語提升為國家語言,但是原住民族語過去受到政治的影響深遠,現雖然大力復振,但大家學說族語的動力仍有待加強,問題就在於對身份的認同感不足,學習的動力自然降低。為了恢復自己的名字,平埔各族近年極力推動文化、語言的復振,此路走得辛苦,可說是一條漫漫長路。
Sakiserangawan a kikingkay no Yincominco a caytanghoing ~mitongoday a kakeridan
財團法人原住民族文化事業基金會代理執行長
章俊博