o pimasawdan no makeykeylian a tao an, pangozayan o cireng no rarakeh do kabedbedam no asa ka ili a vazavazay; am sicyakwaya am, no siya mian do keymimili o malalavayo a tao an, da jia onongi o da powboten a cireng, ta yabo do ili o ya mapazzon sira a mapatowaw so pannakenakeman da, no mikownayan an, masazi rana o kakteb no vaza no asa ka ili. teyapia o pangaktoktowan no rarakeh, o malalavayo a tao am, sira macinadnad rana do pangangavangan, ori o na ipiciakatkat no da pangaktoktowan.
no patwawen o cireng no malalavayo am, rmanakem o kapanadnad so rarakeh do keymimilian. o ji macilovolovot do keylian a mangay do kabebbedan a vazay am, ji da patwatontona no kaylian o kapowbot so cirerg do ngoso no tao ya. no omrames do ngongyod a vahay am. mangay walamen o rarakeh, a omamizing so cirecireng da aka pacikaop do kaloalovotan a pamaremarengan so kanen no makeykeylian.
o malalavayo a too sicyakwaya am, ya teyapi o da pangozayan a sowey(數位化) aka no kompiyote, ta ya na ipipasngen no nakenakem no tao, tana sira miyan do rako a ili o malalavayo a tao an, apia o da ka pacingosongoso no vazay do ili, a sira makeykai a makamizing so ikoikod do ili, a yanbonkay sicyakwaya am, da ipilimwang o makakaday a vazay no malalavayo a tao, ori o da ipakacita do tizivi so vayo a pannaknakeman, aka no da papowen a mikamadada a apzapzatan no malalavayo a ta o.
da pakdengan no yanbonkay a ya amizingen o vazavazay no malalavayo, akman so ya mapatnek so vazay do ili, aka no ya mapangay sira do tivivi so da papowen a anoanood. no makwa am, pakayrasen a pangain do tizivi o da ikakza no malalavayo a ganam, ipipakatkat no teneteneng no tao sicyakwa ya, akaro no cireng a malavat da.
傳統部落有明確的年齡規範與系統，由長者提供意見，決定公共事務；但是當年輕人回鄉後，就會面臨如何為部落發聲的阻礙。有些部落沒有提供青壯年充分的決策權，以及公共議題表態的空間，長久下來會造成部落失調。其實長者擁有豐富的智慧和經驗，青年則有在當代社會競爭的條件，兩者應該要取得言論發言的平衡。
在拋出意見的同時，青年也必須尊重部落傳統。部落講求「參與」，比如青年若無法參與護溪或淨灘的過程，而只在集會時表達意見，傳統部落是沒辦法接受未經歷集體生活、只強調民主社會的表達。所以青年回到部落，不要把自己鎖在家裡，而是要走到長老身邊、走到儀式現場、走到生產領域，才有辦法融入部落，青年的意見也才有附著點。年輕人的確是當代原住民社會的資產，也是促進原住民社會的力量，但這力量要找對方法，背後更需要傳統價值支撐。
當代年輕人還有一個很好的工具，就是數位化跟網路。網路打破了距離限制，即使居住在都市，年輕人依然可以對部落議題表態，或是隨時取得部落訊息。原文會今年大力推動新媒體，就是針對年輕族群設計，不論是輸出文化給年輕人，或是打造平台讓年輕人秀自己，我們因應年輕人喜歡快速、具創意的傳播方式，營造新媒體環境以符合時下的需求。
原文會也持續關注年輕人的議題，像是拍攝青年回鄉奮鬥的過程，或是製播年輕人有興趣的題材如音樂和戲劇，未來也將納入更多年輕人喜歡的舞蹈及運動，持續和年輕世代激盪更多對話。
Panirsirngen do yanbonkay
財團法人原住民族文化事業基金會董事長
相關文章
