isai tiakahiwan a kazakazash kataunan, ayuzi a thau lhungqizi a manasha a suun a lalawa, binanau’az lhungqizi a taun. numa ayuzi mat sa binanau’az malhkakrikriw mashashu. numa sa Amis, binanau’az ashuqrumin taun a lalawa. Paiwan a thau ayuzi mat sa binanau’az uakasaiman shduu piaqitan, numa muqay makintata pinalhi’azazak, kain shinqaan sa tuan wa buhat. antu tataal kazakazash uakasaiman a kataunan, numa mani kmalawa ayuzi mat sa binanau’az a thau antulatata a malhkakrikriw.
thathuini a binanau’az, put’uka kazakazash wa tmusuq, pashtay a thau shduu kain pu’apaw sa kushwit. ayuzi mat sa binanau’az sa buut antu tataal, maqa binanau’az mathuaw a'iaramaz, kmathu kataunan kmalawa sa faqlhu a aniamin, mathuaw painan makushwit. miazai thuini Thau binanau'az kinalawa wa kataunan, isai kataunan ya mriqaz binanau'az alhungqizi a pashtay, thaythuy pu’apaw wa mathuaw maqita riqazan. thuini a binanau'az isa mawalhnak a pruq lhungquz, minfazaq manasha aniamin, kain pu’apaw sa kushwit, numa maqa lhai a manasha sa thau mriqaz yamin yancimiin, mamzai mani ya mriqaz binanau'az kushwit.
isai ayuzi mat sa binanau’az shduu piaqitan, tuali mingkalangkan faat a thau Miniahala inai a thau a qbit sa kazakazash a kalawan naur ansuunin sa tuali. ya lhai a yancumiin matiqtha lalawa, mia’aza pasain sa lhkananai wa shinbuun, uakasaiman lhungquz a mathuaw manasha sa thau. pasain pashtiruq palhintaz ita mriqazuan, kain lhungquzi minfazaq ya makitdaudauk at'ania, piaqitan sa ininthawan numanuma.
原住民傳統部落多由男性負責部落公共事務，女性則支撐家庭運作。男女角色的使命與擔當，也因各族文化的規範而有所差異。像是母系社會的阿美族，女性肩負家中大小事務的決策；兩性地位平等的排灣族，只要是第一個出生的小孩，就須承繼掌管家庭的重責。族群的文化制度不僅維繫部落秩序與倫理，也建立依性別各司其職的模式。
而當代的女性，少了部落的文化規範與限制，能夠有更大的發揮空間。撇除生理條件的不同，女生在環境養成上較易具有心思細膩、敏銳等特點，對部落發展或議題發聲，往往能更有力道。像我們邵族部落的族群委員都是女性成員，部落照護也可見到女性的身影，他們在專業的表現上都相當亮眼且無可替代。新生代的女性原住民多成長於都市環境，接收到更廣泛且多元的文化教育陶冶，發揮所學技能，在專業領域發光發熱，不僅讓更多人認識原住民族群，也見識到女性的力量。
在性別平權的倡議上，原文會將善盡媒體責任，除了帶入多元性別的觀點，也報導國內外相關議題，培養閱聽眾的視野與反思能力。唯有讓觀眾一步步認識、消化、理解，才能激發更多理性對話與反思，創造性別平等的永續價值。
naur kazash a kalangkan
財團法人原住民族文化事業基金會執行長
相關文章
