o pimasaodan no yancomin am, ya akmey macibedbed do kahasan aka no rako a wawa, ano manisibo a mikala so kanen aka no iyakan am. ma dada a mapo do maoran no kahasan aka no pangaa’apan a wawa. Ipihanhan no tao o sibowan a a’akawan, ori o piveyvekenan so maoran no kaasan aka no pangaa’apan. ano manisibo am, tawagan sira o mina ineynapo no kakwa, a omzat do pikalan so isovo a kanen, topa vehvehsa o apen a kanekanen aka no iseysavat. na ipitarek no pangaktoktoan no yacomin aka no dehdeh, ano ingpotan o kanekanen a ji misepai o maoran no isovo a kanen am, jiabalinas o pasavongen no a’akawan.
ya rana mitarek o pimeymasaodan aka no da talilisan no tao siciakwa ya, da rana apen no pangangavangan o a’akawan no yancomin, yaro o malalavayo a ya komala so iweywawalam no kakwa, da rana vangonen o cirecireng aka no anood no kakwa, piamoon no kasnekan no karawan. ya magza o ya talilisan no tao do rako a ili, nakenakmen tamo pala o kakmey mapaneb so kataotao a kapakapia a tomalilis do angangayan, a misimaoli do pimasaodan no kakwa. paslinen o kangay do kaka’asan, aka do keysakan, ipakaliliw so rako a oyowyat no karatayan, pakanakmen do onowned o inanao da jiyaten no kamanrarakehan aka no iciyatatao do ili.
ya miparo o ya mangay milingalingay do kaka’asan a tao siciakowa ya, ya padketen o vazay no ya mapiveyveken so kaka’asan a tao do vakong a “原視界”, ipacita da no tao so maorang no rako a ka’asan, aka pakacita so vazay da no ya mazikna a mapiveyveken so kaka’asan a tao, ji topazikaza o maraet a banaikbek do panisibowan a kaka’asan, azowain sira no apia cireng, ikasaray no onowned da. isaray tamo o vazay da no ya mapiveyveken so kaka’asan a tao, ta sira o neymakdeng a ya omzat do maoran no rako a karatayan.
原住民的生活與自然環境緊密連結，不只是居住環境，就連採集、狩獵也都獲取自自然。我們對環境的高度倚賴，養成我們必須與自然界取得平衡的觀念，以及對環境的敬重。像是進入山林前，我們會和山、祖靈對話，請祂們賜予我們生活所需，我們只會拿該拿的，絕不過量索取。不同於消費主義的意識形態，原住民族深信，唯有知足、不過度浪費，才能與自然共生。
雖然當代的環境與過去已截然不同，土地流失既嚴重又快速，年輕族人必須在不斷失根的狀態中尋根，但我們仍能想辦法追尋過往的生活模式，延續尊敬大自然的精神。在快節奏的都市中，我們可以試著把自己關機、讓自己慢下來，盡量拋開水泥牆的束縛，回歸自然。找時間走入山林、潛入海中，接觸自然環境，感受大自然包圍的力量，步步尋覓傳統社會給我們的訓勉，謹守重視環境倫理的生活哲學。
疫情期間，有越來越多民眾開始親近臺灣山林。本期《原視界》走入山中，報導與山為伍的工作者之工作樣態，讓民眾遊山之餘，也能認識山林的多元樣貌。藉由閱讀《原視界》，尋找山裡的寶藏、理解工作者的辛勞，希望民眾能給環境多一點體貼、給這群工作者多一些肯定與鼓勵。我們要深深向山林的守護者們致敬，感謝他們的付出，讓我們得以保有如此豐富的自然環境。
Panirsirngen do yanbonkay
財團法人原住民族文化事業基金會董事長
相關文章
