ya Thau a lalawa, sa “Zintun” numa “Wazaqan” mulhthkiz tataal zain “Wazaqan” dai. munsai sa Thau a mzai, Zintun miazai sa mita wa Thau a Wazaqan. isa thuini a kawash, ianan sa laturu Tao a ayuzi pasain sa kawi kmalawa shausuunin a ruza, musui Tai-waan a tumbuz makaruza, isa makashpashpat a furaz shaunanai Zintun, masa iamin Thau a ruza musuun makaruza isa Zintun. mutal ianan sa Nan-tua miniahala inai a thau a qbit pasain sa shausuunin a ruza mu’iutu wazaqan a marutaw 748 bii makaruza, numa miasuun makaruza ya tusha ianan pinruza wa minihala inai a thau a qbit, numa ya pasain antu tataal a ruza makaruza, numa mushnaw sa tanatuqash pinruza wa ti-hui numa kazakazash.
Thau manshirshir sa sazum ininthawa numa ianan tata wa kazakazash── ya Matansuun mashtay sa Thau pintuza pulalu sa tuza, maqa Zintun a tuza wa rusaw mathuaw muribush, numa tuza madaqri ya sakpin, antu pasapuk ya smapuk; ya uka sazum, numa ya mapanduu sa maqarman amungkaruz isai pruq. numa sa Thau pintuza pulalu, afuilh tanatuqash pimbahiwan iamin Thau a azazak miazai mapuzi a tuza shduu ya madaqri numa marumiz dai.
thuini puhubuqiza wa qali, Zintun uka sazum, mathaw mashtay a thau masalpu, kanuniza munsai sa Thau sa maqitan a kalawan. maqa ya Lit-puun niwan tu kmlawa sa sui-kuu ya isisua, Zintun a sazum antu ya marutaw; numa thuini shqayqaiza sa sazum, isa Zintun manshirshir a pruq itia sa patilhaz, numa puhubuqiza lhmir, naur uka sa ribush apuhubuqiza, numa Zintua tataal tu kahiwan. mathuaw maqitan dai, maqa thuini a ruza antu shduu makaruza, numa kilhnaqualh a thau antu munai, numa isa hudun a lhkaribush shduu mutantu sazum a shirshir miqilha sa sazum, shduu mani ya inai a pruq pangqaiza.
Tai-waan sa hai-tau a katataunan, inai katataunan a Wazaqan mathawa maqitan ya riqazan, ani sia-po-kui numa kilhnaqualh a taun tu pakdup inai a maqitan a Wazaqan. mathuaw manasha wa thau kurubuzin sa izai a sazum, numa thuini a Wazaqan sa thau amara u’araan tuali a aniamin. iamin sa inintusi Wazaqan a thau, tiakaiza shduu ya sunda wa ininthawa izai Wazaqan a pruq?
當代社會稱呼的「傳統領域」，其實就是族群中各個部落氏族所管理的區域，且是原住民世世代代賴以為生的生活環境。有別於非原住民是根據國家行政區域的劃分，認識臺灣這片土地的組成，原住民則是跟著長輩在山林裡學習、成長，與自然萬物共處，從中了解到一草一木都是讓生活完整的拼圖。對原住民而言，山是食物的供應者，我們敬天愛地、相信萬物皆有靈，謹守部落傳統的禮儀和禁忌，和大自然共生共榮，這也是為什麼我們和土地的連結如此緊密。
在邵族的語彙中，「日月潭」或「海」，都是以同一個單字「wazaqan」稱呼。對邵族人來說，日月潭就如同是我們的大海。今年，3名黑潮勇士以拼板舟划行環島，在8月抵達日月潭，與2艘邵族的獨木舟共行。這是南島族群第一次有拼板舟位於海拔748公尺的水面划行，兩個有造船歷史的民族以舟交流，使用截然不同的船體，感受祖先的智慧與文化。
近水生活的邵族有個傳統文化──以白鰻供奉祖靈，因為日月潭的鰻魚生命力非常強韌，與敵人交手時，能夠利用身上的黏液逃脫；當水份不足或遇到危險，則會躲在土裡棲息。因此邵族人拜白鰻，祈求祖靈庇佑孩子們能像鰻魚一樣強壯，擁有極高的適應力。
今年春季，日月潭水情吃緊，民眾都相當緊張，但這對邵族卻是個好消息。在日本人興建水利設施前，邵族人眼中的日月潭水位本來就不高；當水位下降，岸邊的土地開始曝晒、長草，消逝的植物重新長回來，日月潭又成為我們記憶中的模樣。更重要的是，船無法行駛，觀光客不來，野生動物都跑到潭邊喝水，土地也獲得喘息的機會。
臺灣是個海島國家，我們應該要有開闊的胸襟，而不是讓觀光飯店、消波塊阻礙河海的視野。大量的人為造物干預水的流動，自然資源反而成了經濟發展的附屬品。身為海洋民族的我們，什麼時候才能真正的親近海洋生活呢？
naur kazash a kalangkan
財團法人原住民族文化事業基金會執行長
相關文章
